Szkolny Klub Mediacji

Jeżeli będziesz traktował osoby tak
Jak na to zasługują, będziesz czynił je gorszymi.
Jeśli będziesz widział je takimi, jakimi mogą się stać,
uczynisz je naprawdę
J.W. Goethe

"Mediacja w szkole jest nową metodą rozwiązywania konfliktów, która cieszy się coraz większą popularnością z uwagi na efekty końcowe tej procedury. Kiedy poważnie potraktujemy słowa Jana Amosa Komeńskiego, który powiedział, że „całe życie jest szkołą”, to zauważymy, że to szkoła jest tym szczególnym miejscem, w którym wszyscy zainteresowani - rodzice, uczniowie, nauczyciele, pracownicy administracji -uczą się wzajemnie siebie.

Okres edukacji to znaczący czas, mający wpływ na nasze późniejsze życie i związane z nim wybory. Szkoła - to również miejsce, gdzie dzieci i młodzież spotykają się z takimi zjawiskami jak: przemoc, agresja, rywalizacja, manipulacja, współpraca. Zjawiska te mogą, choć nie muszą, w młodych ludziach wywołać brak pewności siebie, poczucie,
że świat i ludzie są okrutni, mogą czuć się wciąż nie dość dobrzy, by zaspokoić potrzeby dorosłych i sprostać ich oczekiwaniom. Dodatkowo młodym ludziom przysparza frustracji fakt doświadczania niepowodzeń szkolnych, gwałtowność zmian w przepisach szkolnych, brak poczucia bezpieczeństwa stąd  agresja rówieśników i inne zjawiska, jak choćby upadek autorytetów. Obserwują też pozorną łatwość z jaką dorośli zarządzają tą skomplikowaną rzeczywistością i przerzucają się nawzajem odpowiedzialnością za wszelkie niepowodzenia. To wszystko sprawia, że młodzi ludzie nie wiedzą, jak poruszać się w tym skomplikowanym gąszczu oczekiwań innych ludzi, rówieśników i dorosłych.

Mediacja jest jednym ze sposobów skutecznego rozwiązywania konfliktów.

W środowisku szkolnym, gdzie dynamika kontaktów interpersonalnych jest bardzo duża, gdzie konflikty powstają jak przysłowiowe „grzyby po deszczu”, szczególnie ważnym jest, by metodom sprzyjającym rozwiązywaniu konfliktów nadać należne miejsce. Bezpośrednia konfrontacja ze swoim zachowaniem potępienie czynu, a nie ucznia, prowadzą do zrozumienia i przejęcia odpowiedzialności. 
Mediacja służy kształceniu młodych pokoleń w duchu odpowiedzialności za siebie i swoje czyny. O przemocy w szkole mówiono i mówi się bardzo dużo, tak dużo, że pojęcie to zaczyna powoli tracić swoje pierwotne znaczenie. Ekscesy, takie jak: wymuszenia pieniędzy, niszczenie cudzego mienia, obrażanie, obrażenia cielesne i inne zachowania, nie są jedynie wymysłem mediów poszukujących sensacji. Nie można też nie zauważać wzrastającej brutalności, zubożenia i wulgarności słownictwa dzieci i dorosłych. 

Dzięki wprowadzeniu mediacji do szkół nauczymy naszą młodzież jak poruszać się w tym trudnym dla nich świecie pełnym konfliktów i sprzeczności. Pokażemy sobie nawzajem, że konflikt z jego dynamiką i przebiegiem jest procesem normalnym, występującym w każdej grupie wiekowej, narodowościowej, etnicznej. Każda społeczność odczuwa tak samo skutki jego występowania. W konflikcie, niezależnie od wieku jego uczestników, wszystko jest ważne, jedynie rekwizyty konfliktu ulegają zmianie, raz jest to spór o łopatkę w piaskownicy, innym razem o udział spadku po krewnym. Jednym słowem, poprzez wprowadzenie mediacji do szkół „oddemonizowujemy konflikt”, zaprzyjaźniamy się z nim w tym znaczeniu, że wiemy, jak go rozwiązać, co więcej, w konfliktach potrafimy dostrzec pozytywne jego skutki. Uczenie w szkole młodych ludzi technik rozwiązywania konfliktów ma niebagatelne znaczenie dla ich przyszłego dorosłego życia. To w szkole młody człowiek wykazuje swą gotowość do uczenia się i przyswajania wiedzy przedmiotowej i w zakresie kształcenia różnych umiejętności. Zadaniem szkoły jest nie tylko edukacja rozumiana jako przyswajanie wiedzy przedmiotowej, lecz także przygotowanie młodych ludzi do pełnego, satysfakcjonującego życia w swojej przyszłej rodzinie i społeczeństwie.

Udział nieletniego w mediacji, bezpośredni kontakt z pokrzywdzonym, słuchanie jego relacji, z których dowiaduje się o krzywdzie, cierpieniu i szkodzie, które mu wyrządził, sam także opowiada o problemie ze swojego punktu widzenia. To wszystko pozwala na poznanie wzajemnych przeżyć i odczuć. Rozmowa o naprawieniu krzywdy może spowodować wzięcie przez sprawcę odpowiedzialności za swoje postępowanie i jest ważnym czynnikiem wychowawczym"*.

Boiorąc pod uwagę powyższe zdecydowaliśmy się na powołanie Szkolnego Centrum Mediacji Szkolnych i Rówieśniczych. Zachęcamy wszystkich, którzy chcieliby bezkonfliktowo, w drodze porozumienia i dialogu, rozwiązać swoje problemy i spory, do zgłaszania się do naszych mediatorów.

Cele projektu: 

Cele ogólne:

1. Umożliwienie uczniom skutecznego rozwiązywania konfliktów interpersonalnych w sposób pokojowy i konstruktywny,
2. Rozwój empatii oraz zrozumienia wśród uczniów poprzez angażowanie się w proces mediacji,
3. Nauka umiejętności takich jak aktywne słuchanie, komunikacja bez przemocy NVC, asertywność i współpraca,
4. Zmniejszenie liczby incydentów agresji i przemocy w szkole,
5. Budowanie pozytywnych relacji i atmosfery wzajemnego szacunku wśród uczniów,
6. Nabycie przez uczniów umiejętności prowadzenia mediacji rówieśniczych.

Cele szczegółowe:

1. Zrozumienie, czym jest mediacja i jakie ma korzyści,
2. Przekazanie wiedzy na temat technik mediacyjnych,
3. Szkolenie uczniów jako mediatorów rówieśniczych,
4. Doskonalenie umiejętności aktywnego słuchania, asertywności i rozwiązywania problemów,
5. Tworzenie możliwości dla uczniów do korzystania z mediacji jako alternatywnej formy rozwiązywania sporów,
6. Promowanie otwartej komunikacji i dialogu jako podstawy relacji międzyludzkich,
7. Wzmocnienie poczucia wspólnoty i współpracy wśród uczniów,
8. Nauka rozpoznawania i wyrażania emocji w sposób konstruktywny,
9. Rozwijanie empatii i zrozumienia dla uczuć innych osób

Korzyści:

Doraźne korzyści z wprowadzenia mediacji w szkole

• rozwiązanie konkretnego konfliktu;
• możliwość zachowania poprawnych relacji mimo różnicy zdań.

Długofalowe korzyści z wprowadzenia mediacji w szkole

• kształtowanie odpowiedzialności za własne postępowanie i podejmowane decyzje;
• wskazanie alternatywy dla tradycyjnie stosowanych w środowisku szkoły rozstrzygnięć z pozycji autorytetu arbitra lub siły i konfrontacji;
• transmisja pozytywnych wzorców zachowań w sytuacjach konfliktowych;
• kształtowanie kompetencji kluczowych: zdolności do współpracy, umiejętności kreatywnego myślenia, samoregulacji, rozwiązywania sytuacji problemowych, w tym konfliktowych;
• profilaktyka zachowań problemowych dzieci i młodzieży;
• oddziaływanie wychowawcze w duchu sprawiedliwości naprawczej,

• rozwijanie umiejętność wyrażania własnych potrzeb,
• radzenie sobie z emocjami, stresem,
• uczenie szacunku do innych, do odmienności,
• przygotowanie do dorosłości, poprzez umiejętność rozwiązywania problemów,
• zdobyte na drodze mediacji w szkole umiejętności rozwiązywania konfliktu przenikają także do domu, a potem do innych środowisk, co znacznie poprawia komfort życia,
• opanowanie umiejętności rozwiązywania konfliktów pozwala go rozwiązać w początkowej fazie,

Mediatorzy Szkolni SP nr 27 w Bydgoszczy

p. Agata Hełminiak
p. Anna Seyda
p. Izabela Butowt
p. Wioletta Rudnicka – Bykowska

Mediatorzy Rówieśniczy SP nr 27 w Bydgoszczy

Joanna Wojciuk kl. 4a
Mateusz Krzemkowski kl. 4a
Zofia Polasik kl. 4b
Przemysłw Montewski kl. 4b
Gabriela Deja 5a
Mikołaj Wójcik 5a
Robert Górski 5b
Igor Pastor 5b
Antonina Lepak 6a
Julia Wiśniewska 6a
Anna Rzepińska 7a
Michalina Wesołowska 7a
Antonina Gaca 7a
Emilia Szukalska 7a

 * Skrypt Polskiego Centrum Mediacji "Szkolenie z zakresu mediacji szkolnych, rówieśniczych i oświatowych". Materiał dydaktyczny przygotowany w oparciu o materiały trenerskie Polskiego Centrum Mediacji oraz literaturę przedmiotu.